New Finds of Gold Coins of Magnentius from Ukraine: The Short Report

Artykuł jest poświęcony znaleziskom czterech złotych monet (trzy solidy i semissis), bitych za czasów panowania uzurpatora Magnusa Magnencjusza (350–353), odkrytych niedawno przypadkowo w Ukrainie, prawdopodobnie w obwodach czerkaskim, sumskim i wołyńskim oraz w jednym z jej centralnych lub wschodnich regionów. Wszystkie monety zostały wybite w mennicy w Trewirze. Wcześniej na terytorium Ukrainy złote monety Magnencjusza były znane jedynie ze skarbu aureusów i solidów odkrytego w 1892 roku w pobliżu wsi Brzestiv w obwodzie zakarpackim. Trzy spośród nowo odkrytych monet mają uszka do wykorzystania ich jako ozdoby (czwarta moneta prawdopodobnie także je miała), co, po pierwsze, jest pośrednim dowodem autentyczności tych znalezisk, a po drugie, może być kolejnym wskazaniem na to, że elita społeczności barbarzyńskich używała zawieszek z solidów jako symboli władzy. Brak danych o kontekście monet sprawia, że pytania o kierunek i przyczyny ich napływu do wschodniego Barbaricum są bardzo złożone. W niniejszym artykule są rozważane dwie jednakowo możliwe hipotezy. Pierwsza mogłaby tłumaczyć pojawienie się tych monet jako efekt opłaty za udział barbarzyńskich najemników w armii Magnencjusza. Druga zaś zakłada, że mogły one pochodzić z terytorium południowej Skandynawii (gdzie ich znaleziska także są dobrze znane), w wyniku wymiany międzyplemiennej, szczególnie intensywnej w IV wieku n.e. Obiecującą perspektywę badawczą stanowi rozpoznanie wśród znalezisk na terenie Cesarstwa Rzymskiego i Barbaricum złotych monet Magnencjusza bitych tymi samymi stemplami, co mogłoby dać bardziej klarowne wyobrażenie o kierunkach, czasie i przyczynach ich napływu do Barbaricum.

The four gold coins (three solidi and a semissis) of the usurper Magnus Magnentius (350–353) recently discovered accidentally in Ukraine, probably in the Cherkasy, Sumy, Volhynia regions and in one of the central or eastern parts of the country, are discussed in this article. All of the coins were minted in Trier. Before that, on the territory of Ukraine, the only gold coins of Magnentius were known from the hoard of aurei and solidi discovered in 1892, not far from the village of Brestiv, Zakarpattya region. Three of the new coins have loops for use as ornaments (the fourth coin is presumably also looped), which is indirect evidence of their authenticity as finds and may be further evidence that the elite of the Barbarian society used the solidi pendants as symbols of power. The lack of data on the archaeological context of the coins makes the question of the ways and reasons for their appearance in eastern Barbaricum very complex. Two equally valid hypotheses in this article are considered. The first could explain the influx of these coins as a result of payment for the participation of barbarians as mercenaries in an army serving Magnentius. The second hypothesis is that the coins could have come from the territory of southern Scandinavia (where such finds are also well known) due to tribal exchange, which was particularly active during the 4th century. A promising research prospect is the identification of die-links among the finds of the gold issues of Magnentius found in the Roman Empire and Barbaricum, that provide a more precise direction on when and how these coins came into the region.