Polityka negocjacji. Poznanie i rozpoznanie w retoryce i socjotechnice liderów politycznych

Celem pracy jest zweryfikowanie aktualności dotychczasowych schematów analizy mechanizmów i procedur negocjacji w świetle rewolucji technologicznej i zmian komunikacyjnych obserwowanych w XXI wieku. Proponowana w tytule kategoria „polityka negocjacji” akcentuje dynamiczne rozumienie negocjacji, które są akcją, sposobem prowadzenia polityki, jej uprawiania. Tu przebija się kolejne założenie badawcze pracy: negocjacje są uwikłane w polityczną dynamikę, są narzędziem uprawiania i realizowania polityki. W pracy funkcję wyjaśniającą i porządkującą spełniają opracowane kategorie poznania i rozpoznania, nawiązujące odpowiednio do retorycznego i socjotechnicznego aspektu negocjacji. Sposób prowadzenia i realizowania negocjacji właściwy poznaniu dotyczy gotowości do poznawania (zrozumienia) partnera przy jednoczesnym umożliwieniu mu poznania samego siebie, swoich interesów, ograniczeń itp. Poznanie to negocjacyjna orientacja, której punkt centralny stanowi gotowość do takiego rozwiązania sporu czy konfliktu, którego ofiarą (np. w zakresie straty, poczucia bycia wykorzystanym itp.) nie padnie negocjacyjny partner. Rozpoznanie zaś, tak jak rozegranie, rozpracowanie to operacyjno-strategiczna aktywność w obszarze negocjacyjnego procesu, której celem jest podejście i do partnera/rywala, i sytuacji konfliktowej, gwarantujące maksymalistyczną kalkulację negocjującego podmiotu - korelat korzyści, satysfakcji i zwycięstwa. Wskazać należy na poboczne, choć równie istotne, problemy i zagadnienia badawcze, które są omówione w pracy. Problem z a s i ę g u negocjacji politycznych. Czy są one formą wewnętrznej, typowo politycznej rozgrywki, gdzie polityk spotyka się z politykiem, czy możemy mówić o negocjacjach całych grup i społeczności? Czy narody jako zbiorowości mogą ze sobą negocjować? Prześwituje tu kolejny komponent tego, co nazywamy negocjacjami politycznymi – i d e o l o g i z a c j a negocjacji i wpisanie do katalogu negocjowanych tematów kwestii politycznych a nawet ideologicznych. Zagadnienie j ę z y k a n e g o c j a c j i. Na ile język, którym posługują się polityczni negocjatorzy jest elementem wspomnianej polityki negocjacji, częścią symbolicznej walki politycznej? Z problemem języka wiąże się zagadnienie popkultury, dla której źródłem inspiracji są negocjacje polityczne. Relacja negocjacji z konfliktem społecznym, a w szczególności uchwycenie przyczynowości. Czy zawsze negocjacje są następstwem konfliktu, to znaczy formą deeskalacji, rozwiązywania sporu, czy może mogą być narzędziem zapobiegania konfliktom i ubiegania kryzysów? Część pracy, która porusza zagadnienie negocjacji politycznych wymaga sięgnięcia po politologiczne narzędzia badawcze. Analiza politologiczna wykorzystująca uszczegółowioną typologię interesu - interesy jawne i ukryte; rzeczowe i psychologiczne; uświadomione i nieuświadomione pomoże scharakteryzować przedmiot negocjacji politycznych jak również podkreślić czynniki wpływające na decyzje i zachowania poszczególnych negocjatorów. Badanie to uzupełnione jest o aspekt komparatystyczny, szczególnie w aspekcie testowania ofert i stanowisk poszczególnych negocjatorów. Bardziej wymagające pod kątem metodologicznym jest zbadanie kategorii polityki negocjacji. Główną techniką badawczą jest wykorzystanie trójkąta retorycznego, czyli wyodrębnienie w negocjacyjnym akcie komponentów: etos, logos i patos. W kontekście mediatyzacji negocjacji przeprowadzono badanie z wykorzystaniem założeń z teorii Proppa o narracyjnych rolach. Próba spojrzenia na negocjacyjną narrację - na medialną opowieść o trwających negocjacjach przez pryzmat ról (bohater, przeciwnik, pomocnik, dawca). Analizowany w rozprawie przykład to dwa protesty opiekunów niepełnosprawnych i wydarzenia im towarzyszące. Najpierw opiekunowie rozmawiali z Donaldem Tuskiem, później z opiekunami negocjowali prezydent Duda i premier Morawiecki.

The purpose of the work is to verify the validity of previous schemes for analysing negotiation mechanisms and procedures in light of the technological revolution and communication changes observed in the 21st century. The category of "politics of negotiation" proposed in the title accentuates the dynamic understanding of negotiation, which is an action, a way of conducting politics, its practice. In the work, the explanatory and organizing function is fulfilled by the developed categories of cognition and recognition, referring respectively to the rhetorical and socio-technical aspects of negotiation. The way of conducting and implementing negotiations appropriate to cognition refers to the readiness to know (understand) the partner while allowing him to know himself, his interests, limitations, etc. Cognition is a negotiating orientation, the focal point of which is the readiness to resolve a dispute or conflict in such a way that the negotiating partner does not fall victim (e.g., in terms of loss, sense of being taken advantage of, etc.). Recognition, on the other hand, like playing out, working out, is an operational-strategic activity in the area of the negotiating process, the aim of which is to approach both the partner/rival and the conflict situation, guaranteeing a maximalist calculation of the negotiating subject. The highlighted issues often illustrate political events, especially conflicts and disputes, and we can condense them into a sample rhetorical question: Is the prime minister negotiating with striking miners playing politics? Embedded in this question is the collision of what political negotiation and the politics of negotiation are - through which a politician can not only resolve a conflict, but also gain support, public applause, play off rival oppositions, and so on. Political negotiation, the negotiation of political topics, having to do with politics, concerning procedures or political decisions, can be treated as a way of pursuing political goals, as a tool for playing politics. The question also alludes to the aforementioned two negotiating orientations - whether the politician wants to learn the rationale of the protesters or recognize them so as to then negotiate them. It is necessary to point out collateral, but equally important, research problems and issues that are discussed in the work. The problem of the scope of political negotiations. Are they a form of internal, typically political gamesmanship, where politician meets politician, or can we talk about negotiations of entire groups and communities? The question of the language of negotiation. To what extent is the language used by political negotiators part of the aforementioned politics of negotiation, part of the symbolic political struggle? Related to the problem of language is the issue of pop culture, for which political negotiation is a source of inspiration. The relationship of negotiation with social conflict, in particular, capturing underlying causes. Is negotiation always a consequence of conflict, that is, a form of de-escalation, dispute resolution, or can it be a tool for preventing conflict and applying crises? The study of the category of the politics of negotiation is more methodologically challenging. The main research technique is to use the rhetorical triangle, i.e., to isolate the components in the negotiating act: ethos, logos and pathos. In the context of the mediatization of negotiations, a study was conducted using assumptions from Propp's theory of narrative roles - the attempt to look at the negotiation narrative - the media narrative of ongoing negotiations through the prism of roles.. The example that is analysed in the dissertation, that is, the protest of caregivers of disabled people, is scattered in time. First, the caregivers spoke with Donald Tusk, then, after the change of power in Poland, Tusk's place at the negotiating table was taken by President Duda and Prime Minister Morawiecki.