Propaganda w polskich badaniach medioznawczych: aspekt wizualny

Celem artykułu jest scharakteryzowanie ewolucji badań nad zjawiskiem propagandy, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku nauki polskiej po 1918 r. Metoda badawcza: przegląd wybranej literatury przedmiotu. Wyniki i wnioski: odnosząc się do wyodrębnionych etapów historycznych (dwudziestolecie międzywojenne i II wojna światowa, lata 1945–1989 oraz okres po roku 1989) i związanych z nimi uwarunkowań politycznych, scharakteryzowano główne wątki i przedmiot badań, właściwe dla wskazanych okresów. Wyróżniono badania nad: mechanizmami propagandy, wykorzystaniem narzędzi i form wizualnych, konkretnymi instytucjami lub projektami (case studies). Wartość poznawcza: wskazano możliwe kierunki dalszych badań w tym obszarze. Potwierdzono, że badania nad propagandą mieszczą się w głównym nurcie nauk o komunikacji społecznej i mediach, czerpiąc także z dorobku politologii i historii.

The purpose of this article is to characterize the evolution of research on the phenomenon of propaganda, with particular emphasis on the achievements of Polish science in the period from 1918 to the present. Research method: A review of selected literature on the subject. Results and conclusions: Referring to specifi c historical stages (the interwar period and World War II, the years 1945–1989 and the period after 1989) and the political conditions associated with them, the main themes and subject of research relevant to these periods were characterized. Research on: mechanisms of propaganda, use of visual tools and forms, specifi c institutions or projects (case studies) was identifi ed. Cognitive value: Possible directions for further research in this area were indicated. It was also confi rmed that the study of propaganda falls within the mainstream of social communication and media sciences, drawing also on the achievements of political science and history.