Prawne aspekty zmiany przynależności klubowej zawodnika piłki nożnej

W niniejszej pracy doktorskiej omówione zostały prawne zagadnienia związane ze zmianą przynależności klubowej zawodnika piłki nożnej. Problematyka ta została przedstawiona w oparciu o obowiązujące przepisy polskiego prawa powszechnego, prawa Unii Europejskiej, normy przyjmowane przez międzynarodowe oraz krajowe federacje piłkarskie, a także orzecznictwo polskich sądów powszechnych, organów jurysdykcyjnych FIFA i Polskiego Związku Piłki Nożnej (PZPN) oraz Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu w Lozannie, Szwajcaria. W pracy poddano analizie przyjęty przez FIFA system dotyczący statusu piłkarzy oraz międzynarodowej zmiany przynależności klubowej przez zawodnika (tj. pomiędzy klubami z różnych krajowych federacji piłkarskich). Ponadto, przedstawiona została tematyka krajowej zmiany przynależności klubowej zawodnika (tj. pomiędzy klubami z tej samej krajowej federacji) na przykładzie przepisów PZPN. W pracy poruszono również problematykę związaną z kompatybilnością regulacji przyjmowanych przez federacje piłkarskie w zakresie międzynarodowym i krajowym z unormowaniami krajowego prawa powszechnego na przykładzie systemu prawnego w Rzeczpospolitej Polskiej. Rozprawa zawiera także omówienie systemu normatywnego Unii Europejskiej, w tym unijnych swobód przepływu oraz prawa konkurencji, w kontekście międzynarodowej zmiany przynależności klubowej piłkarzy. Przybliżona została m.in. koncepcja „wyjątku sportowego” jako uzasadnienie ograniczonego stosowania prawa unijnego w stosunku do sportu, jak również wskazano kluczowe akty normatywne Unii Europejskiej w odniesieniu do przeniesienia praw rejestracyjnych do zawodnika.W pracy dokonano rozróżnienia pomiędzy pojęciem zmiany przynależności klubowej, obejmującym wszelkie możliwe tryby przeniesienia na klub praw rejestracyjnych do piłkarza, do którego ma zostać zarejestrowany, a pojęciem transferu, którego immamentną cechą jest przeniesienie praw rejestracyjnych do zawodnika pomiędzy dwoma klubami na podstawie umowy transferowej. Ponadto, omówiona została istota pojęcia „zmiana przynależności klubowej piłkarza” oraz wyszczególniono pięć możliwych trybów przeniesienia praw rejestracyjnych do zawodnika: transfer definitywny, transfer czasowy, transfer czasowy z opcją transferu definitywnego, zmianę przynależności klubowej tzw. „zawodnika wolnego” (do którego na dzień wejścia w życie kontraktu z danym klubem praw rejestracyjnych nie posiada żaden inny klub piłkarski) oraz zmianę przynależności klubowej na podstawie zawartej w obowiązującym kontrakcie klauzuli odstępnego. W ramach analizy trybów zmiany przynależności klubowej piłkarza szczególną uwagę poświęcono umowie transferu praw federacyjnych do zawodnika, omawiając jej charakter prawny w świetle koncepcji zaprezentowanych dotychczas w polskim piśmiennictwie prawniczym. W niniejszej pracy podjęto także analizę szczególnych regulacji federacyjnych związanych ze zmianą przynależności klubowej piłkarzy niepełnoletnich oraz zawodników futsalu i piłki nożnej kobiet, jak również pojęć współwłasności praw ekonomicznych do piłkarza oraz transferu pomostowego i związanych z nimi aspektów prawnych. Ponadto, w szczególności w części końcowej rozprawy, przedstawiono szereg postulatów de lege ferenda w odniesieniu do przepisów prawa powszechnie obowiązującego i regulacji piłkarskich mających wpływ na zmianę klubu przez zawodnika.  

This PhD thesis discusses legal issues connected with the transfer of the club’s registration rights of a football player. Such issues have been presented basing on binding regulations of Polish national law, European Union law, rules established by international and national football associations, as well as the jurisprudence of Polish national courts, the jurisdiction bodies of FIFA and Polish Football Association (PZPN) and Court of Arbitration for Sport in Lausanne, Switzerland. Thesis also includes the analysis of the system adopted by FIFA governing the status of footballers and international transfer of footballer’s club registration rights (i.e. between clubs from different national associations), including the dispute resolution system in this regard. Moreover, the issue of the national transfer of the club’s registration rights to a football player (i.e. between clubs from the same national association) was presented on the PZPN’s regulations case study. Such an analysis was also expanded by presentation of issues connected with the compatibility of regulations adopted by international and national football associations with national public law regulations shown on the example of Polish legal system. PhD thesis also contains the review of European Union law, including free movement rules and EU competition law, in respect to the transfer of a footballer. The “sporting exception” has been analysed as a justification of the limitation of application of EU rules of law to sport, as well as key normative acts of the European Union were discussed in regard to change of a club by a football playerPhD thesis includes the distinction between the term “change of footballer’s club registration” (pl. “zmiana przynależności klubowej”, which in English language may also be defined – contrary to Polish language – as the “transfer”), which covers all possible procedures involving the transfer of registration rights to a footballer to a club of his further registration, and the term “transfer” (pl. “transfer”), which has a significantly more narrow scope and which indispensable feature is the transfer of the registration rights to the player between two clubs on the basis of the transfer agreement. Moreover, the nature of the term “change of footballer’s club registration” is explained and the review of five possible types of such change is established, including three types of transfers: definitive transfer, loan and loan with definitive transfer option, as well as the transfer of a so-called “free agent” player (to whom as of the date of when contract enters into force with a given club no other club holds a registration rights) and the transfer based on a buy-out option included in the binding contract of such player. Within the study on the potential types of transfers the particular emphasis has been put on the agreement on transfer of federative rights to a footballer, including its legal nature in the light of concepts previously presented in the Polish legal literature. This PhD thesis also includes the study on particular federative regulations connected with the football transfer of minor, futsal and female players, as well as the analysis of terms “co-ownership of the economic rights to a player” and “bridge transfer” and legal aspects related to them. Moreover, in particular in the final part of the thesis, several de lege ferenda proposals concerning binding public law and football regulations influencing the transfer of a player have been presented.