Współczesna treść prawa człowieka do prywatności w prawie międzynarodowym publicznym
Abstrakt (PL)
Niniejsza rozprawa rozpoczyna się przykładami językowego, doktrynalnego i orzeczniczego rozumienia prywatności. Stanowi to początek części ogólnej, gdzie omawiam kwestie wspólne dla każdego aspektu prawa człowieka do prywatności. W pierwszym rozdziale badam prawo międzynarodowe publiczne w poszukiwaniu źródeł prawa do prywatności. Następnie, w drugim rozdziale przechodzę do analizy filozoficzno-religijnych aspektów prawa do prywatności, próbując przedstawić jego podstawy aksjologiczne. W rozdziale trzecim podejmuję próbę zdefiniowania samego prawa do prywatności, a następnie opisuję prawny mechanizm regulujący ograniczenia tego prawa. W rozdziale czwartym opisuję koncepcje prawne wpływające na zakres zastosowania prawa do prywatności w praktyce, takie jak podmiotowość jednostki w prawie międzynarodowym, koncepcja żyjącego instrumentu, koncepcja marginesu uznania, koncepcja istoty praw, czy stosunek treści prawa do prywatności do testów „significant flaws” i „significant disadvantage”, warunkujących uwzględnienie skarg wniesionych do ETPCz.Szczegółowa część rozprawy jest podzielona na trzy rozdziały odnoszące się odpowiednio do prywatności osobistej (rozdział piąty), prywatności odnoszącej się do rodziny, dzieci i domu (rozdział szósty) oraz do korespondencji, ochrony danych osobowych i kwestii inwigilacji (rozdział siódmy). Zarówno te rozdziały, jak i ich wewnętrzna struktura stanowią mapę obszarów życia, w których zastosowanie ma prawo do prywatności. Choć obszary te są silnie ze sobą powiązane, wyróżnienie ich umożliwia zidentyfikowanie najbardziej typowych okoliczności, w których występują problemy prawne.Rozdział piąty zaczyna dyskusję na temat prywatności osobistej od jej najbardziej fundamentalnego aspektu – prawa do integralności fizycznej, mentalnej i moralnej. Mimo że obszar ten okazał się silnie powiązany z innymi prawami człowieka, podrozdział ten ukazuje doniosłość samego prawa do prywatności dla tej tematyki. Następny podrozdział rozważa kwestie nazwiska i podstawowej tożsamości osobistej, po czym następuje dyskusja na temat autonomii osobistej i samorozwoju jako praw, których ochrona jest poszukiwana dopiero, gdy zabezpieczone są bardziej podstawowe aspekty prawa do prywatności.Prawo do autonomii osobistej i samorozwoju okazało się bardzo szerokie w swojej treści i w ten sposób wymagało dalszego wyjaśnienia i badań w zakresie swoich granic w ramach normy prawa człowieka do prywatności w prawie międzynarodowym publicznym. W związku z tym, następne podrozdziały odnosiły się do bardziej szczegółowych tematów obrazu i wyglądu, czci, godności i uczuć, intymności, nadużycia zaufania i niewłaściwego wykorzystania prywatnych informacji, płci, życia seksualnego i orientacji seksualnej, aborcji, embriologii i macierzyństwa zastępczego, własności i prawa do zdrowego środowiska.Zarówno rozdział szósty, jak i siódmy, odnoszą się do obszarów prawa, które często są oddzielnie regulowane w krajowym systemie prawnym. Aspekty prawa do prywatności odnoszące się do rodziny, dzieci i domu są często wdrażane przez prawo rodzinne, przy czym jako szczególny obszar prawa do prywatności, gdzie interesy rodziny i dzieci silnie wpływają na względną wagę przyznaną prawu do prywatności, wymagały oddzielnego omówienia. Z kolei kwestie korespondencji, ochrony danych osobowych i inwigilacji stanowią kontynuację wątku odnoszącego się do niewłaściwego wykorzystania prywatnych informacji. Podczas gdy ten ostatni aspekt jest omówiony w odniesieniu do możliwych ingerencji ze strony jednostek, rozdział siódmy podchodzi do tego aspektu prawa do prywatności w odniesieniu do państwa i przedsiębiorstw.
Abstrakt (EN)
This dissertation starts with examples of linguistic, doctrinal and judicial understandings of privacy. This is the beginning of the general part, where I discuss questions common to every aspect of the human right to privacy. In the first chapter, I research international law for sources of the right to privacy. Next, in the second chapter I proceed to examining philosophical and religious aspects of the right to privacy, trying to present its axiological foundations. In chapter three, I attempt to defining the very right to privacy and then, I describe the legal mechanism governing limitations of this right. In chapter four I describe the legal concepts influencing practical scope of application of the right to privacy. These are the subjectivity of an individual in international law, the living instrument doctrine, the margin of appreciation concept, the core of rights concept as well as relation between the content of the right to privacy and ‘significant flaws’ and ‘significant disadvantage’ tests, conditioning the admissibility of complaints before the ECHR.The detailed part of the dissertation is divided into three chapters pertaining to, respectively, the personal privacy (chapter five), privacy relating to family, children and home (chapter six) and to the correspondence, personal data protection and surveillance issues (chapter seven). Both these chapters and their internal structure constitute a map of the areas of life where the right to privacy is applicable. Although these areas are strongly interrelated, distinguishing them allows to identify the most typical circumstances where legal issues arise.Chapter five begins with discussion on the concepts of core of rights and margin of appreciation, which along with the living instrument doctrine, discussed in chapter one, are of particular importance for determining the contemporary content of the human right to privacy. Such introduction to the longest chapter in the thesis was necessary in order to indicate the reasons of its internal structure. The chapter five starts the discussion on the personal privacy with its most fundamental aspect – the right to physical, mental and moral integrity. Although this area turned strongly interrelated with other human rights, the subchapter shows the significance of the very right to privacy to this field. The next subchapter considers the questions of name and basic personal identity, being followed by the discussion on the personal autonomy and self-development as the rights, protection of which is pursued once the more basic aspects of the right to privacy are safeguarded.The right to personal autonomy and self-development turned very broad in its content and thus, required further clarification and research as to its limits within the human right to privacy norm of public international law. Therefore, the next subchapters pertained to the more detailed topics of picture and appearance, honour, dignity and feelings, intimacy, breach of confidence and misuse of private information, gender, sexual orientation, abortion, embryology and surrogacy, property and the right to healthy environment. Both chapter six and seven refer to the areas of law which are often regulated separately in the domestic legal system. Privacy aspects relating to family, children and home are often implemented by the family law and as a specific area of the right to privacy, where the interests of family and children significantly affect the relative weight given to the right to privacy, required to be discussed separately. The correspondence, personal data protection and surveillance issues, in turn, constitute a continuation of the thread pertaining to the misuse of private information. While the latter aspect is discussed in reference to the possible interferences from individuals, chapter seven approaches this aspect of the right to privacy in relation to the state and enterprises.