Artykuł w czasopiśmie
Brak miniatury
Licencja
CC-BY-NC-NDCC-BY-NC-ND - Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych
 

O pewnej funkcji zanegowanego bezokolicznika w języku polskim

Uproszczony widok
cris.lastimport.scopus2024-02-12T20:40:42Z
dc.abstract.enOn the function of the negated infinitive in Polish This paper concerns utterances with the negated infinitive of perfective verbs which refer to actions performed consciously on both persons and non-personal objects, i.e. to utterances such as Nie nakarmić czworga dzieci łyżką zupy [It is impossible to feed four kids with one spoonful of soup]. Such constructions in Polish should be considered products of an operational unit. This operational unit should not be confused with other units which involve employing infinitive forms. The negated infinitive, primarily rhematic, functions as a marker of the main predicate in an utterance and may be used in both the present (Nie nakarmić …) and the past tense (Nie nakarmić było…). The operation based on such 24 Magdalena Danielewiczowa negated infinitives serves to signal the helplessness of the agent. The resultant utterances show that it is excluded logically and semantically that the agent who is neither omnipotent nor omniscient would do something that would bring about a given state of affairs encoded in the properties of the meaning of a given infinitive. Expressions generated by this unit are pragmatically marked as literary and obsolete, which does not mean that they cannot be confirmed on the basis of data from contemporary general Polish.
dc.abstract.plPrzedmiotem artykułu są wypowiedzenia z zanegowanym bezokolicznikiem czasowników dokonanych, odsyłających do świadomie podejmowanych czynności na obiektach osobowych i nieosobowych, a więc struktury w rodzaju: Nie nakarmić czworga dzieci łyżką zupy. Wypowiedzenia tego rodzaju to produkty jednej z jednostek operacyjnych języka polskiego. Jednostka ta nie powinna być mylona z innymi operacjami, w których uczestniczą formy infinitywne. Zanegowany bezokolicznik, o którym mowa, pełni w docelowym wypowiedzeniu funkcję wykładnika jego głównego predykatu, może wystąpić zarówno w czasie nieprzeszłym (Nie nakarmić…), jak i przeszłym (Nie nakarmić było…), przy czym prymarnie jest rematyczny. Operacja na nim ustanowiona ma zastosowanie, gdy chodzi o to, by zasygnalizować bezradność danego podmiotu działającego i poznającego. Z wypowiedzeń będących jej produktami wynika bowiem logicznie i semantycznie, że wykluczona jest sytuacja, w której ktoś, kto nie może zrobić ani wiedzieć wszystkiego,a zatem istota niewszechmocna i niewszechwiedząca, zrobi coś takiego, że powstanie pewien stan rzeczy scharakteryzowany za pomocą własności tkwiących w znaczeniu odpowiedniego czasownika w bezokoliczniku. Wyrażenia generowane przez tę jednostkę są pragmatycznie nacechowane literackością i dawnością, co nie znaczy, że nie mają potwierdzeń we współczesnej polszczyźnie ogólnej.
dc.affiliationUniwersytet Warszawski
dc.contributor.authorDanielewicz, Magdalena
dc.date.accessioned2024-01-25T16:10:59Z
dc.date.available2024-01-25T16:10:59Z
dc.date.issued2022
dc.description.accesstimeAT_PUBLICATION
dc.description.financePublikacja bezkosztowa
dc.description.number1
dc.description.versionFINAL_PUBLISHED
dc.description.volume24
dc.identifier.doi10.31648/PJ.7594
dc.identifier.issn1509-5304
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/115263
dc.identifier.weblinkhttps://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/pj/article/download/7594/5918
dc.languagepol
dc.pbn.affiliationlinguistics
dc.relation.ispartofPrace Językoznawcze
dc.relation.pages23-38
dc.rightsCC-BY-NC-ND
dc.sciencecloudnosend
dc.subject.enPolish, semantics, semantic operations, infinitive, perfective verbs, negation
dc.subject.pljęzyk polski, semantyka, operacja semantyczna, bezokolicznik, czasowniki dokonane, negacja
dc.titleO pewnej funkcji zanegowanego bezokolicznika w języku polskim
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typePublication