Forma dokumentowa oświadczenia woli

Przedmiotem rozprawy są rozważania dotyczące przedstawienia oraz zakresu nowej regulacji dot. formy składania oświadczeń woli, wprowadzonej do Kodeksu cywilnego – formy dokumentowej. Odnosząc się do przyczyn dodania formy dokumentowej do polskiego porządku prawnego, odwołano się do prac legislacyjnych nad „Księgą pierwszą Kodeksu cywilnego Projektem z uzasadnieniem” oraz materiałów dotyczących ustawy z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, z których płynie wniosek, iż w trakcie prac dokonano istotnej zmiany definicji dokumentu. Zwrócono również uwagę na inne porządki prawne, w tym § 126b niemieckiego kodeksu cywilnego, zawierający definicję formy tekstowej, która, stanowiła pierwowzór formy dokumentowej. W omawianej normie zdefiniowano pojecie trwałego nośnika, wskazując, iż musi umożliwiać odbiorcy przechowywanie oświadczenia, tak aby było dostępne przez pewien czas w sposób niezmieniony. Natomiast ustawodawca polski w definicji nośnika nie wskazał expressis verbis na potrzebę zapewnienia jego trwałego charakteru. Odnotowano także negatywne zjawiska w polskich normach prawnych. Przede wszystkim Kodeks spółek handlowych wprowadza swoiste rozwiązania dotyczące czynności dokonywanych w ramach prawa spółek, co wymaga krytyki. Utrzymywanie stanu prawnego, w którym w aktach o charakterze cywilnoprawnym nie uwzględnia się katalogu form oświadczeń woli wyróżnionego w Kodeksie cywilnym jest nieprawidłowe, a potrzeba ujednolicenia terminologii i wymogów formalnych, aż nadto dostrzegalna. Kontynuując rozważania nad formą dokumentową, zauważyć można, iż brak wymogu opatrzenia tego oświadczenia podpisem, jest rozwiązaniem powiązanym z dopuszczeniem możliwości składania oświadczeń w postaci dźwięku, czy filmu. Reasumując, należy wskazać, iż zasadne było uwzględnienie zmian technologicznych w otaczającym świecie. Za zaletę formy dokumentowej należy uznać możliwość wyrażania oświadczeń w postaci zarówno tekstu, jak również każdej innej, w tym dźwięku, czy filmu. Wątpliwości budzi natomiast brak jednoznacznego określenia potrzeby zapisania oświadczenia woli na trwałym nośniku. Istotnym minusem jest niedostosowanie przepisów innych ustaw do wprowadzonej formy dokumentowej.

The subject of the dissertation are considerations regarding the presentation and scope of the new regulation regarding the form of declarations of will, added into the Civil Code - documentary form. Referring to the reasons for adding the documentary form to the Polish legal system, the legislative work on the "First Book of the Civil Code with a justification" as well as materials regarding the Act of 10 July 2015 amending the Civil Code, it can be deduced that during the work was made a change in the definition of the document. Referring to other legal systems, § 126b of the German Civil Code, containing the definition of a textual form, which was the prototype of the documentary form. In this standard, the notion of a durable medium is defined, indicating that the durable medium must enable a recipient to store a declaration of will so that it is available for a certain time in an unchanged manner. On the other hand, the Polish legislator in the definition of the medium did not indicate expressis verbis the need to durability. There were also negative phenomena in Polish legal norms. First of all, the Code of Commercial Companies introduces specific norms regarding declaration of will performed under company law, which is not correct. The catalog of forms of declarations of will from the Civil Code is not applied also to others civil-law acts. The need to harmonize terminology and formal requirements between the Civil Code and other acts is clearly perceptible. Continuing the deduction on the documentary form, it can be noticed that the lack of the requirement to affix this declaration of will with a signature is a solution connected with allowing the possibility of using sound or film in the documentary form. Summing up, it should be pointed out that it was justified to take into account technological changes in the world. The advantage of the documentary form is the possibility of expressing declaration of will in the form of both text and any other, including sound or film. However, the lack of unambiguous determination of the need to record a declaration of will on a durable medium raises doubts. An important downside is the failure to adjust the provisions of other acts to the introduced documentary form.