Beyond (Auto)Biography: Narrating the Lives and Achievements of Selected Leading NBA Players After the Michael Jordan Era

Biografie, autobiografie oraz szeroko rozumiane narracje życia i karier sportowców wbrew pozorom ciężko poddać typowej dla tekstów literackich analizie. Te niby proste, a momentami wręcz repetytywne historie zawarte w książkach, filmach i artykułach wychodzą poza typowo krytyczne ramy, tak jak wymyka im się każde ludzkie życie. Brzmi to trywialnie, lecz o ile fabularne filmy o sportowcach mogą tworzyć bohaterów wedle własnego życzenia, wymuszając na nich określone role, o tyle prawdziwi sportowcy nigdy do końca w takich rolach się zamknąć nie dają. Przykładowo, Michael Jordan nie jest bohaterem ani pozytywnym, ani czysto negatywnym. Reklamy z jego udziałem czy film „Kosmiczny Mecz” przedstawiały go jako eleganckiego i przystojnego bohatera, który sprawia, że wszyscy wokół niego stają się lepsi, ale odmienne zdanie co do tego mogą mieć jego koledzy z drużyny, którzy na treningach musieli znosić padające z jego ust wyzwiska. Pomimo oczywistości przedstawionych powyżej spostrzeżeń, autorzy biografii i artykułów o sportowcach stale próbują dopasować bohaterów swoich tekstów do znanych, wręcz wyświechtanych wzorców. I w tym, moim zdaniem, tkwi siła narracji karier wybranych przeze mnie koszykarzy. Chociaż ich biografie mogą odrobinę odstawiać od znanych nam archetypów, nadal możemy traktować je jako wariacje na temat typów postaci zapełniających fikcyjne powieści i opowiadania. Wybór NBA jako źródła powyższych jest nieprzypadkowy, liga ta bowiem jest najpopularniejszą globalnie ligą amerykańską, koszykówka zaś najpopularniejszym obecnie sportem zrodzonym w Ameryce Północnej. Dlatego też narracje koszykarzy cieszą się większym zainteresowaniem na świecie niż biografie futbolistów czy hokeistów. Zaznaczając iż moja praca skupi się na tekstach pojawiających się po erze Jordana (chociaż wszyscy opisani tu sportowcy grali przeciwko niemu gdy ten był jeszcze aktywnym zawodnikiem) nie tyle odcinam się od niego, co stawiam go za wzór. Jordan jest nie tylko pierwszym atletą, który został światową marką, ale stanowi też przykład mistrzowsko poprowadzonej narracji kariery. Moja praca składać się będzie z ośmiu rozdziałów, w których analizie poddane zostaną teksty dotyczące i/lub częściowo napisane przez ośmiu koszykarzy. Będą to: Shaquille O’Neal, Alonzo Mourning, Vin Baker, Allen Iverson, Antoine Walker, Steve Nash, Tim Duncan i Kobe Bryant. Każdy z tych koszykarzy przeszedł już na sportową emeryturę, dzięki czemu narracja ich karier jest niejako kompletna, a zatem podatna na analizę. Nie każdy ze wspomnianych koszykarzy ma oficjalną auto/biografię, lecz nie znaczy to iż nie zostali przypisani określonemu archetypowi. W artykułach opublikowanych na ich temat przewija się podobny schemat, co jednoznacznie wskazuje na to jak głęboko w społecznej i dziennikarskiej wyobraźni wyryte są określone wymagania dotyczące tekstów. Do każdego koszykarza została określona rola, którą będzie eksplorował określony rozdział. I tak: Shaquille O’Neal to Superman, obdarzony nadludzką siłą; Alonzo Mourning, to silny chrześcijanin wzywający w swojej autobiografii do zaufania Bogu; Vin Baker to nawrócony alkoholik; Allen Iverson, który uosabia zdarzenie, zarówno na boisku jak i poza nim, w rozumieniu Sławoja Žižka; Antoine Walker to boiskowy egoista, który stracił wszystkie oszczędności źle je inwestując i rozdając; Steve Nash to antybohater, biały Kanadyjczyk, który przez dwa lata z rzędu wybierany był najlepszym graczem ligi; Tim Duncan to nudziarz, jeden z najlepszych koszykarzy w historii NBA, który jednak nie doczekał się oficjalnej biografii z racji nieciekawego życia osobistego; Kobe Bryant to uosobienie spektaklu tak jak rozumiał go Guy Debord, idealny spadkobierca i naśladowca Jordana.

This thesis is devoted to the biographies and autobiographies of selected prominent NBA players after the Michael Jordan era. Eight players, their private and public personas, as well as their depictions by the media, are analyzed not only on the basis of the success that they have enjoyed on the basketball court, but more so in the light of what they have come to represent for the modern NBA. Biographies and autobiographies are fact-based stories about singular, exceptional individuals. No player has influenced the NBA discourse the way Jordan did and none has contributed to the importance of storytelling as much as he. Jordan was the first athlete who understood how narratives function in the public sphere. For the first time, the sporting, marketing and personal narratives all met at one point––the career narrative of an athlete. Ever since Jordan’s rise to fame the three became inseparable, which is best exemplified not so much by Jordan’s career narrative, as he was the one who originated that particular hybrid, but by the (auto)biographies of players that came after him. Analyzing career narratives shows how stories permeate the everyday, since they influence even something seemingly as “unliterary” as sports. Because of Jordan’s importance to the present shape not only of the NBA, but of professional sports in general, he provides a valid point of departure for such a discussion. This study discusses a selection of leading NBA players whose career narratives are a direct consequence of Jordan’s popularity. Chapter One discusses the myth of Michel Jordan. Chapter Two is about Shaquille O’Neal, an exceptionally mobile and athletic for a player of his stature––O’Neal was 7’1” and weighted around 300 lbs. That is why he was marketed as inhuman, both on and off the basketball court. He presented himself similarly in his autobiographical works. Chapter Three is about Alonzo Mourning, whose career was affected by a fatal disease. He did not only survive it but was able to return to professional basketball and win his first NBA Championship. Mourning’s story is unique 261 because of that, and he uses its uniqueness to construct a triumphant narrative of a Christian who beat the odds, and realized his personal and professional goals. Chapter Four is about Vin Baker, who, because of anxiety associated with playing basketball, started drinking alcohol before, then during games and eventually became addicted. His autobiography, God and Starbucks (2017) tells the story of his alcoholism, downfall and eventual return to basketball, this time as a coach. Chapter Five analyzes Allen Iverson, one of the most controversial players in league history. The books and movies devoted to Iverson center around two events, which happened in a year’s time: an impressive simple shot he made during the 2001 NBA Finals and a press conference a year later, in which he questioned the importance of practicing with his teammates. Chapter Six is devoted to Antoine Walker, whose career narrative is analyzed with regard to his on-court overconfidence, as Walker believed that he was a better basketball player than he actually was. This is contrasted with his off-court generosity, which, at least in part, led to Walker’s bankruptcy. Chapter Seven is about Steve Nash, one of the biggest surprise stories in the history of professional basketball. On the example of his biography, written by two Canadians, I present how problematic the assessment of Nash actually is. Some viewed him as a rebel, a “regular guy,” for others he was the darling of the establishment. Chapter Eight is about Tim Duncan, arguably the most successful player in the group under discussion. For a player like Duncan, who was on one team throughout his career and played the same way since his first NBA season, there is really not enough “drama” to make his biography interesting. The final chapter of this thesis is devoted to Kobe Bryant, the player who throughout his career, at times very successfully, tried to emulate Michael Jordan. He was an ultimate sports superstar, an individual in a team sport, who was able to turn every basketball game into a spectacle, understood both as an impressive performance and in the Debordian sense of making regular events more appealing for general consumption.