Artykuł w czasopiśmie
Brak miniatury
Licencja
ClosedAccessDostęp zamknięty
 

Deotyma – „Dziesiąta muza” Norwida

Uproszczony widok
dc.abstract.enThis article is an attempt to recreate the image of Jadwiga Łuszczewska from literary and epistolary works of Cyprian Norwid. The young improviser aroused controversy not only among the critics, but also among the members of the art society in Warsaw in the era of romanticism. Norwid, however, considered her personality as original, modern and capable of refreshing the Polish poetry. In his poems he described her as „the tenth Muse” and compared to Sappho, who was called exactly the same name by Plato, in recognition for her poetic talent. Moreover, he depicted her in an idealized manner, like acontemporary Sibylla, who gives advise to the nation on how to proceed in a tragic historical period. Norwid’s enthusiasm waned at the begining of 1860s, when it became clear that the poetic skills of Deotyma were moving in circles, constantly exploitingthe same motives, ideas and aesthetic means, not being able to go beyond the initially drawn horizon. He realized that behind the female figure he himself ennobled—a comforter, Samaritan, visionary, a statuesque Muse—there is a personality of an artist, which is humanly imperfect and in some aspects trivial, affected or philistine.
dc.abstract.plArtykuł stanowi próbę rekonstrukcji wizerunku Jadwigi Łuszczewskiej w utworach literackich i korespondencji Cypriana Norwida. Postać młodej improwizatorki budziła kontrowersje nie tylko wśród krytyków, ale też uczestników życia artystycznego romantycznej Warszawy. Norwid tymczasem dostrzegł w niej osobowość oryginalną, nowoczesną, mogącą wnieść świeże wartości do polskiej poezji. W liryce określił ją mianem „dziesiątej Muzy”, zestawił z Safoną, którą Platon tak właśnie nazwał w uwielbieniu dla jej kunsztu poetyckiego. Co więcej, ukazał ją w sposób wyidealizowany, jako współczesną Sybillę, wieszczkę wskazującą narodowi drogę postępowania w tragicznym dla niego okresie dziejowym. Na początku lat sześćdziesiątych, gdy okazało się, że kunszt poetycki Deotymy się nie rozwija, że porusza się ona stale w kręgu tych samych, wyeksploatowanych wątków ideowych i środków estetycznych, nie mogąc wykroczyć poza horyzont, który na początku sobie nakreśliła, entuzjazm Norwida dla jej osiągnięć osłabł. Za uwzniośloną przez siebie figurą kobiety-pocieszycielki, samarytanki, wizjonerki, posągowej Muzy poeta dostrzegł realną osobowość artystki – po ludzku niedoskonałą, pod pewnymi względami trywialną, afektowaną, filisterską.
dc.affiliationUniwersytet Warszawski
dc.contributor.authorKrysowski, Olaf
dc.date.accessioned2024-01-24T21:28:16Z
dc.date.available2024-01-24T21:28:16Z
dc.date.issued2020
dc.description.financePublikacja bezkosztowa
dc.description.volume38
dc.identifier.issn0860-0562
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/104542
dc.identifier.weblinkhttps://ojs.tnkul.pl/index.php/sn/article/download/14721/14309
dc.languagepol
dc.pbn.affiliationliterary studies
dc.relation.ispartofStudia Norwidiana
dc.relation.pages5-20
dc.rightsClosedAccess
dc.sciencecloudnosend
dc.subject.enCyprian Norwid
dc.subject.enRomanticism
dc.subject.enlyric
dc.subject.enimprovisation
dc.subject.enMuse
dc.subject.enirony
dc.subject.plCyprian Norwid
dc.subject.plromantyzm
dc.subject.plliryka
dc.subject.plimprowizacja
dc.subject.plnatchnienie
dc.subject.plmuza
dc.subject.plsalon
dc.subject.plironia
dc.titleDeotyma – „Dziesiąta muza” Norwida
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typePublication