Praca doktorska
Ładowanie...
Licencja
Dostęp zamkniętyHistoryczne i doktrynalne uwarunkowania rozwoju myśli Maksyma Wyznawcy
| dc.abstract.en | This dissertation is dedicated to the analysis of the thought of Maximus the Confessor, the most important representative of the seventh-century Greek patristics or even, as H.-G. Beck once remarked, «the most universal mind» of that century. Originating from parallel research of the historical, biographical and doctrinal context, I consider his views, their inner evolution, as well as their influence to come. In the first part, entitled The Legacy, I combine the analysis of selected threads of Maximus‘ output in Byzantine and Latin medieval tradition with selected trains of reception in the twentieth century (acknowledging the famous polemic between H. U. von Balthasar and P. Sherwood on Balthasar’s work, Kosmische Liturgie, as a kind of a paradigm in contemporary scholar dispute). This is aimed at emphasizing the durability of Maximus’ legacy, but also to illustrate the genesis of modern day scientific dispute concerning this heritage. A methodological preface of the later course of the thesis encloses the first part. The second part, entitled The work and life of Maximus, constitutes the main part of the dissertation. The philosopher’s journeys through distant areas of Greek East and Latin West serve as a thematic key allowing to trace and simultaneously investigate both his itinerarium vitae and itinerarium mentis. Setting out in Palestine, the probable place of the Confessors’ birth and monastic formation, I raise the question of his original intellectual environment and source doctrinal identity (chapters I and II of the second part). Having determined Maximus’ fundamental affiliation with the christological «neo-Chalcedonian» party, I inquire about his attitude towards various origenist traditions. Location of the last issue in Palestinian context is not dictated by sole chronology (since the most remarkable antiorigenist works of the writter came into being in a period after he departed from his homeland), but rather by an attempt to inscribe that very issue in the thinker’s development sequency. Such logic allows me to carry on by presenting Maximus’ engagement in christological discussions: on interpretation of the Dionisian term « one/ new theandric energy », on the interpretation of the notion of will and finally, the primary for these two - the issue of Christ’s natures. The first question, connected with God-human activity, which |
| dc.abstract.language | en |
| dc.abstract.pl | Rozprawa niniejsza poświęcona jest analizie myśli Maksyma Wyznawcy, najwybitniejszego siódmowiecznego przedstawiciela patrystyki greckiej, a nawet (stosując określenie H.-G. Becka) „najbardziej uniwersalnego umysłu” tego stulecia. Wychodząc od paralelnych poszukiwań kontekstu historycznego, biograficznego i doktrynalnego, rozważam jego poglądy pod kątem ich wewnętrznej ewolucji, a także późniejszego oddziaływania. W części pierwszej, zatytułowanej Dziedzictwo, splatam ze sobą analizę wybranych wątków recepcji Maksymowego dorobku w tradycji średniowiecznej (bizantyjskiej oraz łacińskiej) z wybranymi wątkami recepcji dwudziestowiecznej (przyjmując jako swoisty paradygmat współczesnych sporów badawczych głośną polemikę pomiędzy H. U. von Balthasarem i P. Sherwoodem wokół Balthasarowskiego dzieła Kosmische Liturgie). Czynię to z zamiarem ukazania trwałości dziedzictwa Wyznawcy, a zarazem po to, by zilustrować genezę współczesnych sporów badawczych wokół tegoż dziedzictwa. Część pierwszą zamykam metodologicznym wstępem do dalszego ciągu rozprawy. Część druga, zatytułowana Twórczość Maksyma na tle jego żywota, stanowi trzon pracy. Kluczem tematycznym, który ma ułatwić równoległe śledzenie itinerarium vitae i itinerarium mentis myśliciela są jego wędrówki po rozległych obszarach greckiego Wschodu i łacińskiego Zachodu. Rozpoczynając podróż od Palestyny, prawdopodobnego miejsca narodzin i wczesnych lat monastycznej formacji Wyznawcy, stawiam pytanie o jego pierwotne środowisko intelektualne i o źródłową doktrynalną tożsamość (rozdziały pierwszy i drugi części drugiej). Określiwszy zasadniczą przynależność Maksyma do chrystologicznego stronnictwa „neochalcedońskiego”, pytam następnie o stosunek Wyznawcy do tradycji orygenistycznych. Sytuowanie tego ostatniego zagadnienia w kontekście palestyńskim podyktowane jest nie tyle samą chronologią (najważniejsze antyorygenistyczne utwory pisarza powstały w okresie już po opuszczeniu przez niego ojczyzny), ile próbą wpisania owego zagadnienia w sekwencję odzwierciedlającą rozwój myśliciela. W takiej to logice ujmuję następnie Maksymowe zaangażowanie w dyskusje chrystologiczne: nad interpretacją Dionizjańskiego wyrażenia „jedna/nowa teandryczna energia”, nad interpretacją pojęcia woli i wreszcie – źródłowego dla tamtych dwóch – zagadnienia Chrystusowych natur. Owa pierwsza kwestia, związana z działaniem bogoludzkim, która historycznie wywołała spór monoenergetyczny, w sensie geograficznym została po raz pierwszy (w wieku VII) postawiona w związku z próbą zjednoczenia w Aleksandrii współistniejących dwóch hierarchii kościelnych – chalcedońskiej i miafizyckiej. Ów wątek aleksandryjski jest dla mnie przyczynkiem do zbadania ewentualnej obecności i dalszych związków Wyznawcy z tym miastem (rozdział trzeci części drugiej). Analizuję ten biograficzny problem z zamiarem ukazania możliwości kształcenia myśliciela właśnie w Aleksandrii i to kształcenia filozoficznego, kontynuującego w pewnym zakresie tradycję tamtejszej słynnej neoplatońskiej „szkoły”. Wreszcie, odnosząc się do wieloletniego pobytu Maksyma w Afryce Prokonsularnej, wskazuję na jego prawdopodobne kontakty ze szkołą w Nisibis (wynikające z faktu, iż syryjscy mnisi znajdowali w tym regionie azyl) oraz z tradycją łacińską, przede wszystkim Augustyńską (rozdział czwarty części drugiej). Te poszukiwania prowadzą mnie ku analizie późnych losów Wyznawcy: ostatecznego wygnania i męczeństwa, które później – w sposób przedstawiony w pracy w części pierwszej – wpłynęły na kształt recepcji także i jego dziedzictwa intelektualnego. Ten skomplikowany związek wyznania jako męczeństwa i jako konfesji filozoficzno-teologicznej skłania mnie do postawienia w zakończeniu rozprawy pytania o problem przeznaczenia człowieka i myśliciela. |
| dc.affiliation | Uniwersytet Warszawski |
| dc.affiliation.institute | Instytut Filozofii |
| dc.contributor.author | Kosmulska, Bogna |
| dc.date.access | 2013-10-15 |
| dc.date.accessioned | 2013-10-03T07:33:26Z |
| dc.date.available | 2013-10-03T07:33:26Z |
| dc.date.defence | 2013-10-15 |
| dc.date.issued | 2013-10-03 |
| dc.date.submitted | 2013-10-15 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/345 |
| dc.description.promoter | Boczar, Mieczysław |
| dc.description.reviewer | Dembińska-Siury, Dobrochna |
| dc.description.reviewer | Pawłowski, Kazimierz |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/345 |
| dc.language | pl |
| dc.language.iso | pl |
| dc.language.other | en |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.en | Application of metaphysical notions to christology/Christian anthropology |
| dc.subject.en | Origenism/anti-Origenism/Dionysius the Areopagite |
| dc.subject.en | Biography of Maximus |
| dc.subject.en | Byzantine/Latin reception |
| dc.subject.en | Maximus the Confessor |
| dc.subject.en | H. U. von Balthasar |
| dc.subject.en | P. Sherwood |
| dc.subject.en | Palestinian origin of Maximus the Confessor |
| dc.subject.en | Maximus the Confessor’s links to the Latin tradition |
| dc.subject.en | Corpus Aeropagiticum |
| dc.subject.en | «neo-Chalcedonism» / Miaphysitism |
| dc.subject.en | Dienergetism / Monoenergitism |
| dc.subject.en | Dioteletism / Monotheletism |
| dc.subject.language | en |
| dc.subject.pl | zastosowanie pojęć metafizcznych w chrystologii/chrześcijańskiej antropologii |
| dc.subject.pl | orygenizm/antyorygenizm/Dionizy Areopagita |
| dc.subject.pl | biografia Maksyma |
| dc.subject.pl | recepcja bizantyjska/łacińska |
| dc.subject.pl | Maksym Wyznawca |
| dc.subject.pl | palestyńskie pochodzenie Maksyma Wyznawcy |
| dc.subject.pl | związki Maksyma Wyznawcy z tradycją łacińską |
| dc.subject.pl | „neochalcedonizm” / miafizytyzm |
| dc.subject.pl | dienergetyzm / monoenergetyzm, dioteletyzm / monoteletyzm |
| dc.title | Historyczne i doktrynalne uwarunkowania rozwoju myśli Maksyma Wyznawcy |
| dc.title.alternative | Historical and Doctrinal Context of the Development of Maximus the Confessor's Thought |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |