Praca doktorska
Miniatura
Pliki
AKarlinska_rec_GSkapska.pdf676.96 KB
0000-DR-132525-praca.pdf4.34 MB
AKarlinska_rec_DGalasinski.pdf261.74 KB
Licencja
ClosedAccessDostęp zamknięty
 

Psychiatria na wokandzie. Strategie dyskursywne w opiniowaniu sądowo-psychiatrycznym

Uproszczony widok
dc.abstract.plPrzedmiotem rozprawy doktorskiej było opiniowanie sądowo-psychiatryczne w zakresie oceny poczytalności oskarżonego lub podejrzanej w chwili popełnienia czynu zabronionego. Celami zrealizowanych przeze mnie badań były, po pierwsze, rekonstrukcja strategii dyskursywnych przyjmowanych przez biegłych psychiatrów w celu dostosowania ustaleń medycznych do wymogów prawa, po drugie zaś, identyfikacja dyskursywnych mechanizmów konstruowania tożsamości osoby podejrzanej lub oskarżonej i zweryfikowanie, w jaki sposób płeć społeczno-kulturowa odzwierciedlona jest w języku i narracji ekspertyz. Chociaż opinie psychiatrów mają kluczowe znaczenie dla wyników procesu sądowego, kwestie te pozostawały jak dotąd na marginesie zainteresowań nauk społecznych. Analizie poddałam unikatowy i trudno dostępny materiał: 225 opinii sądowo-psychiatrycznych wydanych przez polskich biegłych. Potraktowałam je jako teksty, wychodząc z założenia, że w toku przechodzenia od ustaleń klinicznych do wniosków dotyczących normy prawnej psychiatrzy konstruują narracje na temat osób podejrzanych lub oskarżonych, które służą do nadawania sensu zbrodni. Do rekonstrukcji zasobów językowych wykorzystywanych do budowy tych narracji zastosowałam podejście mieszane [ang. mixed-methods]: połączyłam analizę dyskursu w wariancie wypracowanym na gruncie psychologii dyskursywnej oraz cyfrowe metody analizy tekstu, przede wszystkim metody lingwistyki korpusowej. Ustaliłam, że na gruncie polskiej psychiatrii sądowej opinie sądowo-psychiatryczne nie osiągnęły statusu jednorodnego gatunku, a biegli nie wytworzyli spójnej konwencji pisania. Wycofywali się z tekstu opinii jako autorzy, konstruując swoją pozycję jako niezależnych ekspertów. Jednocześnie wykazałam, że opinie nie są tekstami bezstronnymi i obiektywnymi, a ich opracowywanie jest procesem społecznym i językowym, zanurzonym w różnych dyskursach pozamedycznych i pozaprawnych. Wyróżniłam siedem kluczowych repertuarów interpretacyjnych wykorzystywanych w psychiatrii sądowej: zdystansowania, naukowy, podporządkowania, ujawniający, terapeutyzujący, normatywizujący i klasyfikujący. Wyniki moich analiz potwierdziły utrzymywanie się w opiniowaniu sądowo-psychiatrycznym tradycyjnych reprezentacji płci kulturowej. Wykazałam, że kobiety częściej niż mężczyźni poddawane były medykalizacji, a wyjaśnienia kobiecej agresji konstruowane były przy użyciu pięciu różnych narracji: „ofiary”, „aktorki”, „szalonej”, „dziecka” i „złej”.
dc.abstract.plThe subject of my dissertation was the forensic psychiatric assessment of a defendant’s or suspect’s sanity at the time when a prohibited act was committed. The aims of my research were, firstly, to reconstruct the discursive strategies adopted by expert psychiatrists to reconcile medical findings with legal requirements, and secondly, to identify the discursive mechanisms of constructing the identity of the suspect or defendant and to examine how gender is reflected in the language and narrative of expert reports. Although forensic psychiatric reports are crucial to the outcome of legal proceedings, these issues have remained on the margins of interest in the social sciences. I analysed unique and difficult-to-access material: 225 forensic psychiatric reports written by Polish experts. I treated them as texts, assuming that in the process of transitioning from medical findings to conclusions concerning legal norms, psychiatrists construct narratives about suspects or defendants as a means of making sense of the crime. In order to reconstruct the linguistic resources used in building these narratives, I employed a mixed methods approach. This involved combining discourse analysis, as developed within discursive psychology, with computational text analysis, particularly corpus linguistic methods. I found that in Polish forensic psychiatry, psychiatric reports have not yet achieved the status of a homogeneous genre, and psychiatrists have not developed a coherent convention to be used when writing reports. They have removed themselves as authors from the text of the report and constructed their position as independent experts. At the same time, I have shown that forensic reports are not impartial and objective texts, and that report writing is a social and linguistic process embedded in various non-medical and non-legal discourses. I have identified seven key interpretive repertoires used in forensic psychiatry: distancing, scientific, subordinating, disclosing, therapeutic, normativising and classifying. The results of my analyses confirmed the persistence of traditional gender representations in forensic psychiatry. I found that women were more frequently subjected to medicalisation than men and that explanations of female aggression were constructed using five distinct narratives: ‘victim’, ‘actress’, ‘mad’, ‘child’ and ‘bad’.
dc.affiliation.departmentWydział Socjologii
dc.contributor.authorKarlińska, Agnieszka
dc.date.accessioned2023-11-20T11:06:44Z
dc.date.available2023-11-20T11:06:44Z
dc.date.defence2023-11-28
dc.date.issued2023-11-20
dc.description.additionalLink archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4775
dc.description.promoterMarody, Mirosława
dc.description.promoterMaryl, Maciej
dc.identifier.urihttps://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4775
dc.language.isopl
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.plstylometria
dc.subject.plrepertuary interpretacyjne
dc.subject.plgatunek
dc.subject.plnarracje
dc.subject.pllingwistyka korpusowa
dc.subject.planaliza dyskursu
dc.subject.planaliza tekstu
dc.subject.plmixed-methods
dc.subject.pljęzyk prawa
dc.subject.plgender
dc.subject.plopinie sądowo-psychiatryczne
dc.subject.plpsychiatria sądowa
dc.subject.plstylometry
dc.subject.plinterpretative repertoires
dc.subject.plgenre
dc.subject.plnarratives
dc.subject.plcorpus linguistics
dc.subject.pldiscourse analysis
dc.subject.pltext analysis
dc.subject.plmixed-methods
dc.subject.pllegal language
dc.subject.plgender
dc.subject.plforensic psychiatric reports
dc.subject.plforensic psychiatry
dc.titlePsychiatria na wokandzie. Strategie dyskursywne w opiniowaniu sądowo-psychiatrycznym
dc.title.alternativePsychiatry on trial. Discursive strategies in forensic psychiatric assessment
dc.typeDoctoralThesis
dspace.entity.typePublication