Praca doktorska
Ładowanie...
Japońska honoryfikatywność horyzontalna (jap. teineigo) w procesie akwizycji przez dorosłych użytkowników języka polskiego
| dc.abstract.pl | Honoryfikatywność to pojęcie dotyczące istniejącego prawdopodobnie w każdym języku naturalnym systemu wymiarów opozycji pragmatycznych opisujących wartości językowe odnoszące się do obowiązujących w danym środowisku kulturowym norm społecznych. Ma ona zasadniczy wpływ na przebieg kontaktów międzyludzkich. Jej adekwatne stosowanie w codziennej komunikacji stanowi warunek sine qua non uznania jednostki za umiejącą sprostać złożonym wymogom etykietalnym i w efekcie przygotowaną do realizowania wyznaczonych ról społecznych. Język japoński bardzo często stanowi temat badań językoznawców. To wiąże się także z jego ugruntowaną pozycją wśród najczęściej nauczanych języków obcych na świecie. Jednym z często podnoszonych problemów w odniesieniu do opanowaniu tego języka jako obcego jest obszar honoryfikatywności japońskiej, w znacznym stopniu zgramatykalizowanej. Wymiar horyzontalny honoryfikatywności japońskiej, mimo stosunkowo łatwego schematu znaczenia gramatycznego wartości odpowiednich opozycji, trudno oddać w terminach opozycji innych języków. Wyzwanie to można uznać za szczególnie wymagające w przypadku nauki języka jako obcego w warunkach nauki w sali lekcyjnej, poza granicami Japonii. Treści i poziom dostępnych źródeł dydaktycznych są zróżnicowane. Wszystkie jednak podnoszą problematykę honoryfikatywności językowej, prezentując różne podejścia teoretyczne i praktyczne, co ma bezpośrednie przełożenie na jakość procesu jej akwizycji wśród obcokrajowców. Wypracowanie skutecznej metodologii akwizycji horyzontalności honoryfikatywnej przez studentów kursów uniwersyteckich japonistyki w Polsce stanowi cel niniejszej rozprawy. W ramach odpowiednich badań wykorzystano współczesne źródła językoznawcze japońskie, polskie i angielskie oraz zanalizowano reprezentatywne dla problematyki dydaktycznej materiały podręcznikowe. Rozdział pierwszy przedstawia uporządkowane definicje honoryfikatywności i pojęć zwykle wiązanych z tym terminem w badaniach językoznawczych. Zawiera on opisy grzeczności i szacunku w języku polskim i japońskim oraz definicje dotyczące horyzontalnego (adresatywnego) aspektu honoryfikatywności japońskiej. Rozdział drugi dotyczy przedstawienia opisów honoryfikatywności we współczesnej japońszczyźnie. Wybrano i opisano źródła nacechowane normatywnie oraz pragmatycznie, gdyż to te dwa nurty zdają się dominować w perspektywie historycznej i współczesnej w opisach japońskiej gramatyki i językoznawstwa. Rozdział trzeci poświęcono opisowi i uzusowi japońskich honoryfikatywnych opozycji horyzontalnych. Zaproponowano autorski podział źródeł na trzy grupy: normatywne (skupione na akcentowaniu społecznych wymogów wdrożenia określonych wartości opozycji), gramatyczne (podnoszące głównie językowe aspekty modyfikacji horyzontalnej, często z pominięciem aspektów pragmatycznych) i ujmujące opozycje horyzontalne w terminach stylizacji (domyślnie: opcjonalnej raczej niż odzwierciedlającej konkretne uwarunkowania społeczne). Podział ten wydaje się w adekwatny sposób obrazować główne nurty opisu honoryfikatywności horyzontalnej i problemy z tym związane. Rozdział czwarty zawiera analizę wybranych kilkunastu reprezentatywnych źródeł glot todydaktycznych do nauki języka japońskiego jako obcego, głównie wydanych w Japonii, z pominięciem licznych źródeł anglojęzycznych, za to z włączeniem dwóch stosunkowo nowych polskich źródeł dydaktycznych. Analizy takiej dokonano pod względem ujęć honoryfikatywności horyzontalnej przedstawionych w poprzednich rozdziałach i konkretnych wdrożonych w nich technik opisowych. Rozdział piąty, o charakterze podsumowania, przedstawia wnioski z przeprowadzonych analiz oraz, jako ich bezpośrednie konsekwencje, propozycje terminologiczne i opisowe dotyczące wyzwań dydaktycznych wobec akwizycji przez dorosłych użytkowników języka polskiego jako rodzimego problematyki japońskiej honoryfikatywności horyzontalnej. Rozprawa powstawała na podstawie analizy materiałów źródłowych, a także w trakcie zawodowej aktywności autorki w roli dydaktyka, w rzeczywistym środowisku nauczania języka japońskiego. Szczerym życzeniem autorki pozostaje, by uzyskane wnioski i przedstawione postulaty posłużyły bardziej efektywnej realizacji procesu dydaktycznego pod względem osiągania przez uczących się dorosłej kompetencji językowej w procesie akwizycji horyzontalnej honoryfikatywności japońskiej. |
| dc.abstract.pl | Honorifics is the term referring to the system of pragmatic opposition dimensions, presumably existing in every natural language, describing linguistic values relating to social norms valid in a given cultural environment. It has a fundamental impact on interpersonal contacts. Its adequate usage in everyday communication is a sine qua non for an individual to be considered capable of meeting often complex etiquette requirements and, as a result, prepared to fulfill designated social roles. Japanese is often the subject of linguistic research. This is also linked to its well-established position among the most taught foreign languages in the world. One of the problems often raised with regards to mastering the language as foreign is the area of Japanese honorifics, which is highly grammaticalized. The horizontal dimension of Japanese honorifics, despite a relatively easy grammatical marking pattern of the values, is difficult to render in terms of oppositions of many other languages. This challenge can be considered particularly demanding when it is studied as a foreign language, in a classroom environment, outside Japan. The content and level of available teaching resources vary. Still, they all raise the issue of language honorifics, presenting various theoretical and practical approaches, which are directly translated to the quality of the process of its acquisition by foreigners. The objective of this paper is development of an effective methodology for the acquisition of horizontal honorifics among adult Polish native speakers. The main focus in on students of Japanese language academic course. In the related research, the contemporary Japanese, Polish, and English linguistic sources and the representative textbook materials were used and analyzed. In chapter one, the structured definitions of honorifics, and the concepts commonly associated with this term in linguistic research were provided. It contains the descriptions of politeness and respect in Polish and Japanese, and the definitions of horizontal (addressee) features of Japanese honorifics. Chapter two is devoted to the presentation of descriptions of honorifics in contemporary Japanese language. The sources selected and described are of normative and pragmatic character, since these are the two currents that seem to dominate in the historical and descriptions of Japanese grammar and linguistics. In chapter three, the details of Japanese honorific horizontal oppositions and of their descriptions were described. The division of sources into three groups was proposed: normative (focused on the emphasis of social requirements for implementing specific opposition values), grammatical (raising mainly the linguistic properties of horizontal modification, often ignoring the pragmatic ones), and referring to the horizontal oppositions in terms of stylization (by default: optional rather than reflecting specific social circumstances). This division seems to illustrate in an adequate manner the main currents and issues related to the description of horizontal honorifics. Chapter four analyzes selected representative sources for teaching Japanese as a foreign language, mostly published in Japan, with the exception of many English-language sources, including instead two relatively new Polish teaching sources. This analysis was made with respect to the descriptions of horizontal honorifics presented in previous chapters, and the specific descriptive techniques utilized in them. Chapter five, containing final remarks, presents the conclusions of the analysis. As its immediate consequence, the terminological and descriptive proposals regarding the teaching challenges faced by adult native users of Polish are proposed. The thesis was compiled based on the analysis of source material and as a result the professional activities of the author as a teacher, in the actual environment of teaching the Japanese language. It remains the author’s sincere wish that the presented conclusions and proposals may be useful for more effective achievement of adult language competence in the process of acquisition of Japanese horizontal honorifics. |
| dc.affiliation.department | Wydział Polonistyki |
| dc.contributor.author | Trojanowska, Marta |
| dc.date.accessioned | 2023-09-28T11:36:23Z |
| dc.date.available | 2023-09-28T11:36:23Z |
| dc.date.defence | 2023-10-10 |
| dc.date.issued | 2023-09-28 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4681 |
| dc.description.promoter | Jabłoński, Arkadiusz |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4681 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.pl | pragmatyka |
| dc.subject.pl | honoryfikatywność horyzontalna |
| dc.subject.pl | adresatywność |
| dc.subject.pl | akwizycja języka drugiego |
| dc.subject.pl | język polski |
| dc.subject.pl | język japoński |
| dc.subject.pl | pragmatics |
| dc.subject.pl | horizontal honorifics |
| dc.subject.pl | addressee honorifics |
| dc.subject.pl | second language acquisition |
| dc.subject.pl | Polish language |
| dc.subject.pl | Japanese language |
| dc.title | Japońska honoryfikatywność horyzontalna (jap. teineigo) w procesie akwizycji przez dorosłych użytkowników języka polskiego |
| dc.title.alternative | Japanese horizontal honorifics (teineigo) in the process its acquisition by adult native speakers of Polish |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |