Pamięć autobiograficzna w służbie Ja – o roli wizualnego odtwarzania zagrażających wydarzeń z pamięci autobiograficznej

Celem pracy było zbadanie funkcji perspektywy wizualnej, przyjmowanej przez osoby z wysoką defensywną (vs. dojrzałą) samoocena, podczas odtwarzania wspomnień autobiograficznych, które zagrażają Ja. Wspomnienia mogą jawić nam się z perspektywy pierwszoosobowej lub trzecioosobowej. Samoocena defensywna stanowi czynnik uwrażliwiający na psychologiczne zagrożenie. Zakładano zatem, że będzie pozytywnie związana z trzecioosobowymi wizualizacjami zagrażającej przeszłości. Samoocena dojrzała, zapewniająca bufor ochronny przed zagrożeniem, powinna łączyć się z pierwszoosobowym konfrontowaniem się z zagrażającą przeszłością. Przeprowadzono cztery eksperymenty, w których mierzono narcyzm oraz samoocenę, a następnie kontrolowano ich wspólna wariancję otrzymując defensywny versus dojrzały komponent autoewaluacji. W Eksperymentach 1 i 3 respondenci odtwarzali wspomnienia zagrażające Ja (wstyd) lub wzmacniające Ja (duma). W Eksperymencie 2 kontrastowano wydarzenia negatywne zagrażające Ja (wstyd) z wydarzeniami negatywnymi, niezagrażającymi Ja (smutek). Perspektywa wizualna była zmienną zależną. Dodatkowo, w Eksperymencie 3 mierzono korelaty przyjmowanej perspektywy. W Eksperymencie 4 manipulowano przyjmowaną perspektywą podczas odtwarzania zdarzeń zagrażających Ja (wstyd), badając jej skutki. Wyniki wykazały, że jednostki z wysoką samooceną defensywną unikały pierwszoosobowej perspektywy, przyjmując trzecioosobową podczas odtwarzania zagrażającej przeszłości. Trzecioosobowa perspektywa wiązała się zaś z: (1) niższymi wynikami na skali wewnętrznych atrybucji przyczynowych oraz (2) większą percepcją zmiany Ja od czasów wspominanego wydarzenia. Osoby z wysoką samoocena dojrzałą konfrontowały się pierwszoosobowo ze wspomnieniowym zagrożeniem, czemu towarzyszyły wyższe wyniki na skali wewnętrznych atrybucji przyczynowych.

This research examines the role of visual perspective adopted by individuals high in defensive versus genuine self-esteem while retrieving self-threatening memories. Autobiographical memories can be retrieved either from a first-person or a third-person visual perspective. Because defensive self-esteem is linked to sensitivity to psychological threats, it should predict retrieval of self-threatening memories using the third-person perspective. Genuine self-esteem is resilient to threats. Therefore, it should be associated with retrieving self-relevant, even if threatening, memories from the first-person perspective.In four experiments I measured narcissism and self-esteem and accounted for their shared variance to distinguish unique effects of defensive versus genuine self-evaluation. In Experiments 1 and 3 participants were asked to recall self-threatening (shameful) or self-boosting (proud) situations. Experiment 2 manipulated self-relevance of negative memories by asking participants to recall self-threatening (shameful) or negative, yet not self-threatening (sad) situations. Visual perspective of memory retrieval served as the dependent variable (Experiments: 1, 2, 3). Experiment 3 additionally examined psychological concomitants of visual perspective. In Experiment 4 the type of visual perspective (third vs. first-person) was manipulated during self-threatening (shameful) mnemonic retrieval. Subjective perception of self-change served as the dependent variable. Overall, individuals high in defensive self jesteem avoided the first-person and employed the third person visual perspective in self threatening memories which was related to (1) decreased internal causal attributions and (2) higher perceptions of selfchange. Individuals high in genuine self-esteem adopted firstperson visual perspective in self-threatening memories which positively correlated with internal causal attributions