Japonia w perspektywie transkulturowej

Niniejszy tekst jest poświęcony transkulturowemu spojrzeniu na Japonię, której kultura jest przykładem umiejętnego łączenia różnorodnych wzorców i wpływów, pochodzących z kręgów cywilizacji zarówno azjatyckiej, jak i europejskiej. W Japonii sam termin transkulturowość jest mało znany i rzadko pojawia się w kontekście badań kulturowych. Nie oznacza to jednak, że Japończycy w swoim podejściu i rozumieniu własnej kultury nie dostrzegli już wcześniej aspektu powiązań transkulturowych. Podobne wnioski i stwierdzenia, wyrażane wprawdzie w nieco innej formie, można odnaleźć w prowadzonym w Japonii niemalże od okresu Meiji (1868–1912) dyskursie zwanym Nihonjinron (rozważania na temat Japończyków) lub inaczej Nihon bunkaron (rozważania na temat japońskiej kultury), który stanowi próbę zgłębienia charakteru kultury japońskiej i odnalezienia dystynktywnych i zarazem najlepiej opisujących ją cech. Na uwagę zasługuje sam sposób adaptowania obcych wzorców przez Japończyków, który często w krajach zachodnich traktowany jest jako zwykłe naśladownictwo, a w Japonii jako rodzaj „twórczej odtwórczości”. Jest to bowiem z jednej strony niezwykle selektywne podejście do wzorców, a z drugiej kreatywne, ponieważ na bazie obcych wzorców tworzy się nową jakość, zmieniając i dopasowując je do gustów i upodobań rozpowszechnionych w Japonii.