Znaczenie pojęcia transcendencji w przeprowadzonej przez Trentowskiego krytyce spekulacji Hegla

Obszarem badawczym rozprawy jest historia filozofii. Jej temat stanowi epistemologiczne pojęcie transcendencji obecne w przeprowadzonej przez Trentowskiego krytyce Hegla. Pojęcie transcendencji określam jako coś niepoznawalnego. Czynię to w celu wskazania, że w stworzonych przez Hegla ramach dla filozofii spekulatywnej brak miejsca na tak rozumianą transcendencję, co ukazuję biorąc na warsztat wiele możliwych wersji filozofii uprawianej w tych ramach. Protagonistą mojej rozprawy jest Bronisław Trentowski: polski filozof, żyjący w XIX w., autor swojego własnego systemu filozoficznego. Biorę pod uwagę wszystkie jego główne dzieła, a także wiele mniej ważnych, w tym pewne listy; jako najważniejsze rozpoznaję jego Myślinię, z r. 1844. Pokazuję, że jego termin "transcendentalność" może być interpretowany jako szczególnego rodzaju transcendencja - w epistemologicznym znaczeniu wskazanym wyżej. Odpowiednio, przedstawiam różne pomysły Trentowskiego na możliwe sposoby wejścia w relację z "transcendentalnością" jako możliwe sposoby wejścia w relację z transcendencją. Znajduję trzy takie sposoby w jego pismach: dogmatyzm, wieszczenie oraz właściwą filozofię. Tylko ta trzecia jest w stanie połączyć dwa fundamentalne elementy poznania: prawdopodobieństwo i prawdę. Na końcu rozprawy, pokazane są konsekwencje mojego zastosowania teorii Trentowskiego do zagadnień filozofii praktycznej, w tym filozofii historii.