Itinerarium Jana Dantyszka. Humanistyczna korespondencja jako świadectwo podróży

Autor
Jasińska-Zdun, Katarzyna
Promotor
Skolimowska, Anna
Data publikacji
2023-04-05
Abstrakt (PL)

Celem rozprawy jest konstrukcja Itinerarium — czyli chronologicznego wykazu miejsc pobytu — renesansowego humanisty, dyplomaty w służbie władców polskich i biskupa, Jana Dantyszka (1485-1548), oraz analiza różnorodnych aspektów jego podróży na podstawie informacji zawartych przede wszystkim w jego korespondencji. Praca składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy z nich stanowi Wstęp. Nakreślono w nim krótki biogram Dantyszka oraz opisano pozostałą po nim spuściznę i zrelacjonowano dotychczasowy stan badań nad jego podróżami. W rozdziale drugim skupiono się na zagadnieniach dotyczących metodologii pracy – przedstawiono historię wcześniejszych badań nad itinerariami oraz omówiono najważniejsze, w opinii autorki rozprawy, wydania itinerariów, opisano zasady konstrukcji Itinerarium Jana Dantyszka, jego podstawę źródłową oraz metody humanistyki cyfrowej wykorzystane przy jej opracowaniu. Rozdział trzeci – to samo Itinerarium, w którym, w układzie chronologicznym, wykazano daty i miejsca pobytu Dantyszka w okresie całego jego życia oraz podstawę źródłową podanych informacji. W rozdziale czwartym omówiono poszczególne podróże Dantyszka: podróże wieku młodzieńczego związane głównie z edukacją i poselstwami (w charakterze przedstawiciela królów polskich) na sejmy Prus Królewskich, podróże jako świeckiego dyplomaty oraz podróże w okresie sprawowania przez Gdańszczanina funkcji biskupich. Opisano w nim również okoliczności podróży Dantyszka, takie jak środki transportu, z których korzystał, przebyte odległości, orszak, z jakim zwykł podróżować, zagrożenia podczas podróży, kwatery i wyżywienie, stan zdrowia w podróży, sprawy finansowe, status Dantyszka jako posła, jego znajomość języków oraz obserwacje i wrażenia na temat podróżowania, które zapisywał w swojej korespondencji. W rozdziale tym podjęto również próbę przedstawienia wpływu podróży na sposób myślenia Dantyszka. Rozdział piąty zawiera konkluzje: podsumowanie pracy i dalsze perspektywy badawcze. Rozprawę dopełniają Aneksy:  Aneks źródłowy, zawierający fragmenty korespondencji oraz innych źródeł (w językach oryginalnych i w przekładzie na polski), stanowiących podstawę rozdziałów trzeciego i czwartego,  Indeks miejsc pobytu Dantyszka z datacją,  Zestawienie informacji o dokumentach podróżnych Dantyszka,  Zestaw map, obrazujących najważniejsze podróże Dantyszka.

Słowa kluczowe PL
XVI w.
renesans
podróż
korespondencja
Jan Dantyszek
itinerarium
humanizm
dyplomacja
travel
sixteenth century
Renaissance
itinerary
Ioannes Dantiscus
humanism
diplomacy
correspondence
Inny tytuł
Ioannes Dantiscus Itinerary: Humanist Correspondence as Testimony to Travel
Data obrony
2023-04-20
Licencja otwartego dostępu
Dostęp zamknięty