Sztuka jako doświadczenie językowe w fenomenologiczno-hermeneutycznym ujęciu Maurice'a Mereau-Ponty'ego

W związku z poszerzeniem kategorii doświadczenia o to, co je przerasta, nawiązująca do Martina Heideggera fenomenologia współczesna i jej postfenomenologiczne wersje znacznie wzbogacają znaczenie kategorii mowy, dodając do niej to, co „poprzedza” kodyfikacje językowego dyskursu. Dla dużej części współczesnych fenomenologów mową jest każda artykulacja naszych rozumiejących kontaktów ze światem, począwszy od naturalnej percepcji, przez relacje praktyczne z rzeczami, aż po artykulacje kulturowe. „Mówi” gest, dźwięk muzyczny, obraz itp. W związku z naszkicowanymi wyżej polami problemów zadaniem niniejszego tekstu będzie wskazanie na kilka istotnych dla estetyki filozoficznej momentów hermeneutycznego otwarcia współczesnej fenomenologii. Chodziłoby o wydobycie – na przykładzie koncepcji Maurice’a Merleau-Ponty’ego – ruchu ukazywania się nam świata (stawania się przezeń fenomenem) jako głęboko językowego i zarazem związanego z bazowymi strukturami naszej egzystencji, a także pokazanie, jak dalece ów ruch fenomenalizacji związany jest z wpisanym w nasze fundamentalne doświadczenie percepcyjne widzeniem świata „jako”, czyli z jego interpretacją. I wreszcie – co najważniejsze dla estetycznego podsumowania tego tekstu – chodzi o zwrócenie uwagi na to, jak bardzo strukturyzacja owego bazowego doświadczenia przenika artykulacje artystyczne, będące jego istotowym zwieńczeniem.

The purpose of the article is to extract – taking Merleau-Ponty’s idea as an example – the movement of emerging of the world (becoming of the world a phenomenon) as deeply linguistic and at the same time bound to the basis oriented structures of our existence; to show how deeply this movement of phenomenalization is connected with perceiving the world ‘as’, that is with its interpretation incorporated in our fundamental perceptive experience. Eventually – what’s most important for the aesthetic conclusion of this text – to what extent structuration of the basis oriented experience penetrates artistic articulations.