Deprywacja ekonomiczna a samoocena dzieci w wieku przedszkolnym

Celem niniejszej pracy było uzupełnienie dotychczasowej wiedzy na temat związków między sytuacją finansową a samooceną. Wcześniej przeprowadzone badania dowodziły istnienia takiej relacji, wskazując na ujemną korelację między deprywacją ekonomiczną a poczuciem własnej wartości. W większości przypadków badania te skupiały się jednak na osobach dorosłych lub młodzieży, pomijając zupełnie młodsze dzieci. Z tego względu w przeprowadzonym badaniu analizowano związek między dwiema miarami deprywacji ekonomicznej – obiektywnej i relatywnej a samooceną (zarówno jawną, jak i utajoną) dzieci w wieku przedszkolnym. Dodatkowo do schematu badania włączono posiadaną przez dzieci wiedzę o pieniądzach jako moderator tego związku. Badanie przeprowadzono wśród 198 dzieci i ich rodziców uczęszczających do czterech warszawskich przedszkoli. Uzyskane wyniki wykazały istnienie bezpośredniej ujemnej korelacji jedynie między obiektywną deprywacją ekonomiczną a utajonym wymiarem samooceny. Ponadto analiza moderacji ujawniła negatywny związek między obydwiema miarami deprywacji ekonomicznej a samooceną utajoną dzieci w wieku przedszkolnym jedynie przy najwyższym poziomie posiadanej przez nie wiedzy na temat pieniędzy. Wyniki te jedynie częściowo potwierdziły postawione w badaniu hipotezy.

The aim of this study was to supplement the existing knowledge on the connection between financial situation and self-esteem. Previous studies have proven such a link, indicating a negative correlation between economic deprivation and self-esteem. In most cases, however, these studies focused on adults or adolescents, omitting completely younger children. For this reason, the presented study analyzed the relationship between two measures of economic deprivation - objective and relative, and self-esteem (both explicit and implicit) of preschool children. Additionally, children's knowledge of money was included in the study scheme as a moderator of this relationship. The study was conducted among 198 children and their parents attending four Warsaw preschools. The results showed a direct negative correlation only between objective economic deprivation and the implicit dimension of self-esteem. Moreover, moderation analysis revealed a negative association between both measures of economic deprivation and preschool children's implicit self-esteem only at the highest level of their money knowledge. These results only partially confirmed the hypotheses put forward in the study.