Filmowe kolaże Sarkisa Paradżaniana. Analiza wybranych elementów twórczości reżysera

Niniejsza praca dotyczy wybranych elementów twórczości Sarkisa Paradżaniana (powszechnie znanego pod zrusyfikowanym nazwiskiem Siergiej Paradżanow). Praca składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich zawiera biografię artysty wzbogaconą o opisy filmów i niezrealizowanych scenariuszy. Drugi jest analizą zmian w charakterystycznym stylu reżysera, począwszy od socrealistyczny poszukiwań i eksperymentów z ruchem, poprzez rygorystycznie zaplanowane statyczne kadry aż po powrót do większej swobody i dynamizmu. W trzecim rozdziale postawiono tezę, że kolaż jest podstawą twórczości Paradżaniana, towarzyszącym mu na każdym etapie praktyki artystycznej. Ta technika pozwala artyście na kreowanie ruchomych obrazów, wyzwolonych spod ciężaru narracji. Czwarty rozdział dotyczy wytworzonej przez reżysera przestrzeni czasowej, która zachęca widza do kontemplacji piękna codzienności. Takie podejście do kwestii czasu pozwala mu na tworzenie światów w oderwaniu od radzieckiej wizji progresu i nacjonalistycznego gloryfikowania przeszłości. W kolejnym z nich przedstawiono symbole, którymi Paradżanian często posługuje się w swoich filmach i powracające w nich motywy. Zaś w ostatnim rozdziale pokazano jak artysta, przedstawiając transkulturowe wątki, buduje płaszczyznę, na której różne kultury mogę wchodzić ze sobą w dialog i przeplatać się, jednocześnie zachowując swoją odrębność.

This thesis concerns selected elements of the work of Sarkis Paradzhanian (commonly known under the Russified name of Sergei Parajanov). The thesis consists of six chapters. The first one contains the artist's biography enriched with descriptions of films and unrealized scripts. The second is an analysis of changes in the director's characteristic style, starting from socialist realist explorations and experiments with movement, through rigorously planned static frames, to a return to greater freedom and dynamism. The third chapter puts forward the thesis that collage is the basis of Paradzhanian's work, accompanying him at every stage of his artistic practice. This technique allows the artist to create moving images, free from the burden of narrative. The fourth chapter concerns the time-space created by the director, which encourages the viewer to contemplate the beauty of everyday life. This approach to the issue of time allows him to create worlds detached from the Soviet vision of progress and nationalist glorification of the past. The next one presents symbols that Parajanian often uses in his films and recurring motifs in them. The last chapter shows how the artist, by presenting transcultural threads, builds a platform on which different cultures can enter into dialogue and intertwine, while maintaining their individuality.