Praca doktorska
Ładowanie...
Kategoria podmiotu życia Toma Regana. Od dobroczynności przez sprawiedliwość do polityczności
| dc.abstract.pl | Rozprawa jest poświęcona analizie pojęcia podmiotu życia w filozofii T. Regana jako podstawy dla uwzględnienia zwierząt pozaludzkich w polu widzenia moralności w sposób, który nie ignoruje krzywdy zwierzęcia i nie sprowadza się do postrzegania tej krzywdy jako pośredniej krzywdy człowieka. Dzięki koncepcji podmiotu życia krzywdę zwierząt można postrzegać jako bezwzględne zło, a ich dobro jako dobro samodzielne. Celem naukowym rozprawy jest znalezienie odpowiedzi na pytanie o najbardziej adekwatną filozoficznie podstawę normatywną sprawiedliwości dla zwierząt innych niż człowiek. W ten sposób zagadnienie relacji między człowiekiem a zwierzętami pozaludzkimi zostaje przesunięte w sferę problematyki sprawiedliwości, a nie dobroczynności, jak ma to miejsce w dominujących stanowiskach filozoficznych dotyczących tego zagadnienia. Takie przesunięcie pozwala zobiektywizować problem moralny – w tym problem właściwego kształtowania relacji etycznych między człowiekiem a zwierzętami innymi niż człowiek – w ten sposób, że staje się on kwestią społeczną i sprawą wspólnoty politycznej a nie jedynie wyrazem preferencji lub efektem specyficznej wrażliwości tej czy innej jednostki. Główna teza dysertacji głosi, że do opisywania i analizowania relacji między człowiekiem a zwierzętami pozaludzkimi najbardziej odpowiednie są perspektywa sprawiedliwościowa, w której centralną rolę pełni język praw i odpowiadających im obowiązków moralnych. Kluczem do tego podejścia jest – zgodnie z drugą tezą dysertacji – T. Regana koncepcja podmiotu życia (subject of a life), którą można wykorzystać poza kontekstem teorii jej autora, tj. włączając do innych normatywnych teorii etycznych uwzględniających zwierzęta pozaludzkie. Na poparcie tej tezy w pracy przedstawiono szczegółową analizę pojęcia podmiotu życia jako elementu teorii etycznej zdolnej uwzględnić zwierzęta pozaludzkie oraz konsekwencje jej wykorzystania w analizie etycznych aspektów udomowienia i posiadania zwierząt na własność, zagadnienia świadomości i zdolności poznawczych zwierząt, ochrony dzikiej przyrody, etycznych aspektów wykorzystywania zwierząt w przemyśle spożywczym, odzieżowym i rozrywkowym, etycznych aspektów eksperymentów na zwierzętach i wykorzystywania zwierząt do celów naukowych i edukacyjnych. Na podstawie analizy stanowiska Regana przedstawiono trzy normatywne stanowiska etyczne, w które pojęcie to można włączyć. Sprawiedliwościowy potencjał koncepcji Regana ujawnia się w jej użyteczności dla takich ujęć relacji między człowiekiem a innymi zwierzętami, które wykraczają poza relacje między jednostkami i kreślą szerszy obraz życia społecznego i politycznego, zgodnego z wymogami sprawiedliwości. Takie wyobrażenie oferuje – i jest to trzecia teza pracy – teoria obywatelstwa oparta na prawach zwierząt postrzeganych jako rozszerzenie doktryny praw człowieka, zaproponowana przez Sue Donaldson i Willa Kymlickę. |
| dc.abstract.pl | The dissertation is devoted to the analysis of the concept of the subject of a life in the philosophy of T. Regan as the basis for including non-human animals in the field of view of morality in a way that does not ignore the harm to the animal and does not boil down to perceiving this harm as an indirect harm to humans. Thanks to the concept of the subject of a life, harm to animals can be perceived as absolute evil, and their good as an independent good. The scientific aim of the dissertation is to find an answer to the question about the most philosophically adequate normative basis of justice for non-human animals. In this way, the issue of the relationship between man and non-human animals is shifted to the sphere of justice, not beneficence, as is the case in the dominant philosophical positions on this issue. Such a shift makes it possible to objectify the moral problem – including the problem of proper shaping of ethical relations between humans and non-human animals – in such a way that it becomes a social issue and a matter of the political community, and not just an expression of preferences or the effect of a specific sensitivity of this or that individual. The main thesis of the dissertation is that to describe and analyze the relationship between humans and non-human animals, the most appropriate is the justice perspective, in which the language of rights and the corresponding moral obligations play a central role. The key to this approach is – according to the second thesis of the dissertation – T. Regan's concept of a subject of a life, which can be used outside the context of its author's theory, i.e. by including it in other normative ethical theories that take into account non-human animals. In support of thisthesis, the dissertation presents a detailed analysis of the concept of the subject of a life as an element of ethical theory capable of including non-human animals and the consequences of its use in the analysis of ethical aspects of domestication and ownership of animals, issues of animal awareness and cognitive abilities, protection of wildlife, ethical aspects of using animals in the food, clothing and entertainment industries, ethical aspects of animal experimentation and the use of animals for scientific and educational purposes. Based on the analysis of Regan's position, three normative ethical positions were presented in which the concept can be included. The justice potential of Regan's concept is revealed in its usefulness for such approaches to the relationship between man and other animals that go beyond the relationship between individuals and paint a broader picture of social and political life consistent with the requirements of justice. Such an image is offered – and this is the third thesis of the dissertation – by the theory of citizenship based on animal rights perceived as an extension of the doctrine of human rights, proposed by Sue Donaldson and Will Kymlicka. |
| dc.affiliation.department | Wydział Filozofii |
| dc.contributor.author | Wysocka-Andrusiewicz, Joanna |
| dc.date.accessioned | 2023-06-13T11:42:10Z |
| dc.date.available | 2023-06-13T11:42:10Z |
| dc.date.defence | 2023-06-30 |
| dc.date.issued | 2023-06-13 |
| dc.description.additional | Link archiwalny https://depotuw.ceon.pl/handle/item/4614 |
| dc.description.promoter | Łuków, Paweł |
| dc.identifier.uri | https://repozytorium.uw.edu.pl//handle/item/4614 |
| dc.language.iso | pl |
| dc.rights | ClosedAccess |
| dc.subject.pl | Will Kymlicka |
| dc.subject.pl | Sue Donaldson |
| dc.subject.pl | Tom Regan |
| dc.subject.pl | teoria polityczna |
| dc.subject.pl | deontologia |
| dc.subject.pl | sprawiedliwość |
| dc.subject.pl | etyka zwierząt |
| dc.subject.pl | prawa zwierząt |
| dc.subject.pl | etyka |
| dc.subject.pl | political theory |
| dc.subject.pl | deontology |
| dc.subject.pl | justice |
| dc.subject.pl | animal ethics |
| dc.subject.pl | animal rights |
| dc.subject.pl | ethics |
| dc.title | Kategoria podmiotu życia Toma Regana. Od dobroczynności przez sprawiedliwość do polityczności |
| dc.title.alternative | Tom Regan's ‘Subject of a life’ category. From beneficence through justice to politics |
| dc.type | DoctoralThesis |
| dspace.entity.type | Publication |